woensdag 25 maart 2020

Afscheid nemen...


... midden in de Coronacrisis is werkelijk verschrikkelijk. Mijn grootvader is vorige week overleden na een kort ziekbed. Niet aan Corona overigens. Gisteren was de uitvaart. Naast dat je verdrietig bent, omdat een dierbare is overleden, ben ik ook erg verdrietig over de situatie. Ik snap de regels en ik weet waar het goed voor is. We blijven over het algemeen thuis en Zoë kan wel fijn in de tuin spelen.
Maar bij een begrafenis is het ronduit afschuwelijk. Mijn grootmoeder is nu alleen. Ze valt in de kwetsbare doelgroep, maar wat doe je als ze zo’n behoefte heeft aan steun en contact?!
Je komt binnen, ze is overstuur en het eerste wat ze vraagt is:” Mag ik jou wel omhelzen?” Wat doe je dan? Ik ben dan bereid om het risico te lopen, maar ik ben niet degene die het meest in gevaar is…
Alleen naaste familie mocht komen. Mijn grootvader was altijd een actieve man met een groot sociaal netwerk. Ze mochten niet komen.
Mijn zusje is ziek (waarschijnlijk Corona, maar niet getest), dus ze mocht ook niet komen. Mijn nichtje is ook ziek. Alleen mensen zonder symptomen zijn welkom. Begrijpelijk, maar ook zo wrang. Mijn ouders en broer hebben nog contact gehad met mijn zusje en zijn dus mogelijk besmet. Ze hebben geen symptomen, maar even goed mochten zij er alleen bij zijn op een flinke afstand en ze mochten niet mee naar binnen voor de dienst.
Dat vond ik het ergste: ik mocht mijn moeder niet omhelzen toen ze afscheid nam van haar vader. Dennis en ik namen mijn ouders’ plekje in met het dragen en laten zakken van de kist. Een eer die ik liever niet gehad, omdat iemand anders daar had moeten staan.
Het mooiste moment van de uitvaart was het begin. De auto met de kist komt door de straat rijden. De buren hadden allemaal hun vlag op half stok gehangen en ze stonden op de stoep in groepjes. Ze hebben de laatste maanden zo goed meegeholpen en omgezien naar mijn grootvader en grootmoeder (grootmoeder had zoveel zuurkool gekregen dat ze er drie keer van kon eten 😉). Nu stonden ze om afscheid te nemen op de enig andere mogelijke manier. Het was ontroerend.
Mijn zusje heeft meegekeken via een livestream op mijn telefoon en mijn ouders haakten daar ook op in toen we binnen waren. Ze hebben dus het meeste kunnen zien, maar ze konden er geen deel van zijn. Dat was absoluut het ergste: elkaar niet mogen aanraken en steunen. Alleen huishoudens onder elkaar. Dennis en ik hadden al besloten dat Mei-Yù voor de gelegenheid bij ons huishouden hoorde, want anders was ze alleen.

Lieve grootvader, dit was niet het afscheid dat we voor ogen hadden (wel lekker kort, dat zou je wel gewaardeerd hebben). We gaan je missen en als dit allemaal voorbij is, zullen we je leven nog een keer goed herdenken. Met iedereen die erbij wilt zijn en met groepsknuffels.
Ik zal je altijd herinneren als mijn actieve en leuke grootvader. Van gigantische knikkerbanen tot boomhutten in de tuin, van thee zetten op een echt vuur wat altijd eeuwig duurde tot piano spelen. Rhönrad waar je altijd bij was toen ik nog klein was en dat alle andere kinderen je ook grootvader noemde, omdat Sven en ik je zo noemde. Dat is nog vele jaren zo doorgegaan, ook toen wij al te groot waren voor die les. Onze reis door Amerika en Canada samen met Inge. Maar ook de herinneringen van jou met Zoë en Liv zijn voor altijd vastgelegd in mijn hart.

Lieve mama, gisteren is je vader begraven en vandaag ben je jarig. We mogen niet langs komen en nog steeds niet elkaar omhelzen. Maar dat duurt niet lang meer. Ook dit gaat voorbij. Je cadeautje komt nog en dat is tijd samen.